Reforma ortografii 2026

„Rz”, bo wymienia się na „r”. „Drużyna”, bo „druh”. „Nie” z przymiotnikami piszemy łącznie. Wszyscy pamiętamy ze szkoły podstawowe reguły ortografii, która w przypadku języka polskiego nie jest jednak łatwa, a zasad jest równie wiele, co dotyczących ich wyjątków.

W maju 2024 roku Rada Języka Polskiego – instytucja, której kompetencje pozwalają opiniować zjawiska występujące w polszczyźnie oraz proponować reformy pisowni – zapowiedziała prawdopodobnie największe zmiany w pisowni języka polskiego od 1936 roku. Z perspektywy przeciętnego użytkownika polszczyzny nie są może rewolucyjne – wszak w większości porządkują obecne już od pewnego czasu trendy ortograficzne. Jednakże osoby zawodowo zajmujące się językiem (jak np. zatrudnieni w locatheart tłumacze, redaktorzy i korektorzy) zgodnie mówią o niemalże trzęsieniu ziemi. Oficjalnie nowe wytyczne mają wejść w życie 1 stycznia 2026 roku – do tej daty Polki i Polacy mają czas, aby przygotować się do zmian.

Poniżej na przykładach przedstawiamy najciekawsze i najistotniejsze zmiany, jakie czekają nas już całkiem niedługo.

Dotychczas – co nierzadko budziło zdziwienie osób niepracujących z językiem – nazwy produktów użyte w znaczeniu wyrazów pospolitych pisaliśmy małą literą. Przykładowo:

Przyjechał tam swoim fordem focusem. (Bo mogę napisać „Przyjechał tam swoim autem rodzinnym ze średniej półki”)

Zamówił szklankę fanty. (Bo mogę napisać „Zamówił szklankę napoju o smaku owocowym”)

Bolała ją głowa, więc wzięła apap. (Bo mogę napisać „Bolała ją głowa, więc wzięła lek przeciwbólowy bez recepty”)

Jeśli trafnie interpretujemy nowe zalecenia Rady, od 1 stycznia 2026 r. normą wzorcową będzie taki zapis:

Przyjechał tam swoim Fordem Focusem.

Zamówił szklankę Fanty.

Bolała ją głowa, więc wzięła Apap.

Być może zapis małą literą będzie dopuszczony jako forma oboczna.

Każde dziecko w Polsce wie, że piszemy „Polak” i „Azjata” (od dużej litery), lecz „gdańszczanka” i „londyńczyk”. Nowe przepisy nakazują jednak pisownię od dużej litery także w przypadku mieszkańców miast, osiedli itp. A zatem:

gdańszczanin 

londyńczyk

mokotowianka

Gdańszczanin

Londyńczyk

Mokotowianka

Nie każdy Polak miał tego świadomość, lecz stopień najwyższy przymiotników i przysłówków z wyrazem „nie” pisaliśmy rozłącznie („nie wyższy”, „nie najlepszy”, „nie najczęściej”). Wprowadzana zmiana nakazuje pisownię łączną w każdym takim przypadku.

Pełen wykaz zmian oraz komunikat Rady Języka Polskiego dotyczący tej przełomowej decyzji znajduje się tutaj. Jako locatheart planujemy stosować dotychczasowe reguły pisowni do 31 grudnia 2025 roku, a 1 stycznia 2026 roku – zgodnie z zaleceniami Rady – przejść na nową pisownię. Jedno jest pewne: reforma zapisze się w historii jako równie kontrowersyjna, co (nie)sławne zmiany z roku 1936. Bez względu na nasze odczucia jako agencja językowa zawsze będziemy jednak stosować się do normatywnych reguł polszczyzny.