Jak wejść na rynek rumuński. Wskazówki dla branży e-commerce

Na tle innych państw europejskich gospodarka rumuńska wykazuje relatywnie stały wzrost, zwłaszcza w porównaniu do okresu sprzed pandemii koronawirusa. W Rumunii prowadzone są duże międzynarodowe inwestycje, między innymi w logistyce, branży IT oraz sektorze sklepów spożywczych (swoją działalność w Rumunii rozpocznie Żabka¹). Mimo że od upadku komunizmu minęło już 35 lat, Bukareszt wciąż może pochwalić się szybkim tempem rozwoju, a choć rumuńska gospodarka nie jest jeszcze na poziomie francuskiej, niemieckiej czy hiszpańskiej, z pewnością można zaliczyć ją do najistotniejszych w regionie. Z tego względu wiele firm i innych inwestorów poważnie rozważa wejście na rynek rumuński. Należysz do tego grona? Tym bardziej zapraszamy do lektury!

Źródło: Google Maps

Rumunia należy do Unii Europejskiej od 2007 roku, kiedy to dołączyła do wspólnoty wraz z Bułgarią. Dzięki legislacji UE każdy podmiot prowadzący działalność gospodarczą w jednym państwie UE ma prawo wykonywać ją także w pozostałych. Dzięki temu wejście na rynek rumuński jest znacznie prostsze. Więcej informacji na ten temat znajdziesz między innymi tutaj.

31 marca 2024 roku Rumunia – wraz z Bułgarią – dołączyła do strefy Schengen. W tej chwili nie dotyczy to jednak granic lądowych. Osoby podróżujące pieszo, samochodem, autokarem lub pociągiem nadal podlegają zatem kontroli paszportowej. Może to jednak ulec zmianie jeszcze w 2024 roku. Warto zaznaczyć, że w ramach strefy Schengen przepływ dóbr jest równie swobodny, co przepływ osób. Więcej informacji na temat przynależności Rumunii do strefy Schengen znajdziesz tutaj.

Oficjalnym środkiem płatniczym w Rumunii jest lej (RON), który dzieli się na 100 banów. Istnieją plany, aby w 2029 roku lej został zastąpiony euro.

Źródło: https://www.xe.com (kwiecień 2024)

Wartość podatku od towarów i usług dla sprzedaży wewnątrz UE zależy od tego, czy jest się osobą prywatną czy też handlowcem, oraz tego, czy nabywane są produkty czy usługi. Zasady te mają rzecz jasna zastosowanie także w Rumunii, będącej państwem członkowskim UE.

Konkretne stawki podatku VAT w Rumunii są następujące:

Jeżeli chcesz dowiedzieć się więcej na temat VAT-u w Rumunii, zajrzyj tutaj. Jeśli natomiast ciekawi Cię, jak nalicza się VAT w Unii Europejskiej, zajrzyj na stronę UE.

Ze względu na przynależność do UE w Rumunii obowiązują wszystkie przepisy RODO. W związku z tym głównymi podstawami prawnymi, na mocy których można przetwarzać dane, są:

• zgoda osoby, której dotyczą;
• niezbędność wykonania umowy;
• zgodność z wymogami prawnymi;
• ochrona żywotnych interesów osoby, której dotyczą dane;
• wykonanie czynności koniecznych ze względu na interes publiczny;
• uzasadniony interes administratora danych.

Rumunia posiada własny organ nadzorczy zajmujący się ochroną danych – Krajowy Organ Nadzorczy ds. Przetwarzania Danych Osobowych (Autoritatea Naţională de Supraveghere a Prelucrării Datelor cu Caracter Personal).

Główną rumuńską instytucją odpowiedzialną za ochronę konsumenta jest Krajowy Urząd Ochrony Konsumentów (Autoritatea Națională pentru Protecția Consumatorilor). Na mocy prawa rumuńskiego do głównych praw konsumenckich należą:

• prawo do ochrony przed ryzykiem związanym z zakupionym przedmiotem;
• prawo do uzyskania pełnej charakterystyki produktów i usług;
• prawo dostępu do szerokiej gamy wartościowych produktów i usług;
• prawo do uzyskania rekompensaty za szkody wywołane niską jakością produktu lub usługi;

• prawo do zrzeszania się w stowarzyszeniach konsumenckich.

Ponadto obowiązują prawa Unii Europejskiej dotyczące ochrony konsumenta.

Szczegółowe informacje na temat ochrony konsumenta w Rumunii znajdziesz w tym miejscu.

Jeśli rozważasz sprzedaż produktów w Rumunii, a Twoja firma ma siedzibę w innym państwie UE, musisz mieć świadomość istnienia progów pieniężnych, powyżej których należy zgłaszać przepływy do systemu Intrastat. Progi są określane przez poszczególne państwa członkowskie. W 2024 roku w Rumunii roczny próg zarówno dla importu, jak i eksportu wynosi 1 000 000 RON. Istotny fakt: transakcje wewnątrzunijne formalnie nie są określane jako „importy” i „eksporty”, gdyż terminy te zarezerwowane są dla działań handlowych prowadzonych z państwami spoza UE.

Jedną z podstawowych zasad Unii Europejskiej jest swobodny przepływ osób i towarów. Oznacza to, że co do zasady na transakcje wewnątrz UE nie jest nakładane cło. Wyjątek stanowią niektóre produkty chemiczne i produkty objęte akcyzą, takie jak alkohol. Jeśli jednak Twoja firma działa poza UE, być może zainteresuje Cię dokładny opis zasad dotyczących transakcji spoza krajów UE.

Więcej informacji na temat unijnych – a zatem i rumuńskich – przepisów celnych znajdziesz tutaj. Rumuńska strona Intrastatu jest z kolei tu.

Infrastruktura cyfrowa, w tym rozpowszechnienie internetu w Rumunii, przyczyniła się do wzrostu liczby zamówień online – także na wsi. W 2023 roku w ramach całości handlu w Rumunii (nieograniczonego do e-commerce) najczęściej kupowanymi produktami były:

• telefony komórkowe i tablety;
• telewizory;
• laptopy;
• sprzęty AGD, takie jak lodówki i pralki.

W 2023 roku najdynamiczniej rozwijającym się segmentem branży e-commerce w Rumunii były artykuły dziecięce. Z drugiej strony branża fashion odnotowała spadek o 10%. Mimo to ubrania, obuwie i akcesoria modowe wciąż stanowią wyjątkowo popularny wybór wśród robiących zakupy internautów.

Jak można się spodziewać, najaktywniejszą częścią populacji w sektorze e-commerce są pokolenia millenialsów i zetek.

W Rumunii dość popularne są strony internetowe i aplikacje do zamawiania jedzenia, takie jak dobrze znane w Polsce Glovo. Najczęściej odwiedzaną witryną z tej kategorii w Rumunii jest strona KFC.

Tak jak w innych krajach Europy Środkowo-Wschodniej także w Rumunii mamy do czynienia z szybkim rozwojem sektora e-commerce na urządzeniach mobilnych. Wśród Rumunów są one zresztą na tę chwilę najpopularniejszym wyborem w kontekście robienia zakupów.

Mimo że opcja płatności kartą przy zakupie staje się coraz popularniejsza, wciąż przeważa płatność przy odbiorze – zarówno gotówką, jak i kartą. Dzieje się tak szczególnie w przypadku pierwszych zamówień z danego sklepu lub wówczas, gdy firma nie jest jeszcze znana.

Możliwość płatności gotówką lub kartą przy odbiorze zależy często od konkretnej firmy kurierskiej – nie wszystkie wdrożyły już mobilne systemy POS. Rumuni doceniają także opcję płatności ratalnej oraz darmowe zwroty.

Oprócz płatności gotówkowych i kartą dość popularne są płatności bezkontaktowe – np. PayPal i Apple Pay.

Logistyka e-commerce i dostaw stale się rozwija. Dostępne są wygodne opcje przesyłki, w tym z możliwością dostawy tego samego lub następnego dnia (zwłaszcza w dużych miastach). Coraz popularniejsze stają się tzw. EasyBoxy – rozwiązanie bliźniaczo podobne do Paczkomatów.

Jeśli chodzi o liczby – witryna Emag.ro notuje ponad 45 milionów wizyt miesięcznie, z czego dwie trzecie pochodzi z Rumunii. W 2023 roku strona wygenerowała na rumuńskim rynku ponad miliard dolarów. Według informacji ECDB największy segment zakupów stanowiła elektronika.

Językiem urzędowym w Rumunii jest rumuński, jednakże dość powszechnie używane są też inne języki, zwłaszcza węgierski. W dzisiejszych czasach wielu Rumunów (31%) zna angielski, ale osoby starsze i z mniejszych miejscowości mogą nim nie władać. Z tego względu przetłumaczenie treści i opisów produktów na sam tylko angielski może nie wystarczyć. Z kolei jeżeli Twój sklep ma już wersję węgierską, można ją dość łatwo dostosować do potrzeb osób tej narodowości zamieszkujących Rumunię. Jeśli szukasz agencji, która dostarczy znakomitej jakości tłumaczenia z angielskiego na rumuński (lub w dowolnej innej parze językowej), napisz do nas!

Około 75% Rumunów aktywnie korzysta z mediów społecznościowych – to więcej niż liczba osób kupujących w internecie. Wśród najpopularniejszych platform są YouTube, Facebook, TikTok i Instagram. Co ciekawe, TikTok zdaje się cieszyć większą popularnością w Rumunii niż w innych krajach Europy Środkowo-Wschodniej, w tym Polsce. Instagram jest najchętniej używany przez najmłodszych użytkowników. Dobrze jest wziąć to pod uwagę przy planowaniu kampanii internetowych.

¹ https://biznes.interia.pl/gospodarka/news-zabka-rozpocznie-dzialalnosc-w-rumunii-jest-data-otwarcia-i-,nId,7468555